Ostatnie dni przyniosły odpowiedzi na kilka pytań związanych ze znaleziskami archeologicznymi pod ul. Chrobrego. Przede wszystkim natrafiono na fosę, która była przy murach miejskich (spójrzcie na zdjęcie, a wszystko, co poniżej mówi o fosie archeolog, będzie jasne).
- To półkoliste czarne nawarstwienie to jest namulisko, czyli wszystkie rozkładające się elementy. Ta jasna część ponad nim to jest wypełnisko fosy, którą zaczęto zasypywać w dwóch etapach. Pierwsze wypełnisko prawdopodobnie było w jednym roku ma jesień lub zimę. Później przyszły roztopy i stąd mamy cienką ciemną smużkę, czyli to co spłynęło do wypełniska. Wierzchnia warstwa, czyli ta najjaśniejsza, to jest piasek, którym zasypano fosę. Na samej górze są też cztery kamienie, które są XIX-wiecznym brukiem - objaśnia nam szczegóły znaleziska archeolog Sylwia Groblica. Jej firma SG2 prowadzi prace archeologiczne w rejonie skrzyżowania ulic: Chrobrego, Wybickiego i Jagiełły.
Te kamienie to były mury
Fosa była na wysokości dzisiejszego pomnika Edwarda Jancarza i znajdowała się kilka metrów od murów miejskich. Na nie też już natrafiono. To warstwa kamieni, która jest w linii między kioskiem z gazetami przy Arsenale a kioskiem z pieczywem obok pomnika żużlowej legendy Stali Gorzów. Kamienie, które tworzyły mur, zostały odkryte już kilka tygodni temu, ale do niedawna nie można było ze 100-procentową pewnością potwierdzić, że to pozostałości po murach. Odkrycie fosy daje nam jednak odpowiedź: to właśnie one. Mur powstał w XIV w., a w tej części miasta rozebrano go w XIX w.
Jak wynika z nawarstwień pod ul. Chrobrego, woda z fosy nie sięgała bezpośrednio do samych murów. Pomiędzy murami a wodą była ziemia, być może nawet wał.
Tędy płynęła Kłodawka
Co za woda była w wodzie? Teorii można snuć kilka: mogła to być Kłodawka, równie dobrze mogła to być jej odnoga, a może była to woda nie powiązana bezpośrednio z rzeczką.
- Należy założyć, że było tu rozlewisko Kłodawki - mówi Błażej Skaziński, kierownik gorzowskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Za tą teorią może przemawiać to, że kilkanaście metrów dalej - w rejonie styku ul. Wybickiego z Chrobrego - natrafiono wcześniej na pozostałości po fortyfikacji zbudowanej przez Szwedów w XVII w.
- Niewykluczone też, że fosa była dwurzędowa. Taka była m.in. przy murach w Strzelcach Krajeńskich - dodaje Skaziński.
Kierownik delegatury mówi nam też o znalezisku, o którym pisaliśmy kilka dni temu. Przypomnijmy: pomiędzy Arsenałem a byłymi delikatesami, pod drogą w stronę katedry, natrafiono na cmentarz średniowieczny, który mógł być pozostałością po klasztorze zakonu augustianów. (Więcej: tutaj)
- Po tym odkryciu dotarliśmy do przedwojennych dokumentów niemieckich, w których jest mowa, że w tym miejscu, przed zbudowaniem w XIX wieku kamienic, natrafiono na 17 grobów. Groby, na które natrafiono teraz, to kontynuacja wcześniej odsłoniętego cmentarza - mówi Skaziński.
Fosa, mury miejskie czy cmentarz to nie wszystkie odkrycia archeologiczne pod ul. Chrobrego. Wcześniej natrafiono m.in. na fundamenty nowożytnego arsenału czy bardzo dobrze zachowane fragmenty XIX-wiecznej słodowni.
- Z tego, czego można było się spodziewać przed pracami, odkryto już wszystko - mówi Skaziński.
Czytaj również:
Ulica Chrobrego skrywała ślady działalności człowieka sprzed 3800 lat
WIDEO: Gorzów. Pod ul. Chrobrego natrafiono na przedwojenny budynek. Czy to straż pożarna?
Pismak przeciwko oszustom, uwaga na Instagram
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
