Kiedy siać łubin? Termin wiosną powinien być jak najwcześniejszy. Sprawdź, jak gęsto siać łubin wąskolistny i inne gatunki

Pod względem botanicznym łubin zalicza się do rodziny bobowatych. W Polsce znaczenie gospodarcze mają 3 gatunki, które pochodzą z rejonu Morza Śródziemnego. Jest przede wszystkim łubin wąskolistny (niebieski), następnie łubin biały i łubin żółty. Odmiany wysiewane na polach rolniczych są jednorocznymi roślinami jarymi.

Łubin ma także swoich zwolenników wśród posiadaczy ogródków. Gatunki wieloletnie o drobnych kwiatach są wybierane na rabaty jako rośliny ozdobne.

W 2023 roku według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa łubin zajmował nieco mniejszą powierzchnię uprawową, niż w 2022 r. (dane z 2022 podajemy w nawiasie):

• biały 13 359 ha (16 156 ha),
• wąskolistny 146 566 ha (160 447 ha),
• żółty 13 008 ha (17 382 ha).

Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego podpowiada, że z roślin motylkowatych na lżejszych glebach należących do klas bonitacyjnych IVb i V najlepiej udaje się uprawa łubinu żółtego. Z kolei Wielkopolski ODR przestrzega, ze uprawa roślin bobowatych nie należy do łatwych. Zmienność plonowania tych roślin i uzyskiwanie niskich plonów może nie wynikać z kiepskiej jakości odmiany, ale z popełnianych błędów w trakcie jej uprawy.

Rolnicy doceniają łubin z kilku względów. Jest rośliną wysokobiałkową, którą wykorzystuje się głównie jako roślina pastewna do produkcji pasz treściwych, zielonek, nawozów zielonych oraz poplonów.

Łubin jest rośliną uprawną o dużym potencjale dalszego rozwoju w zakresie paszy i żywności wysokobiałkowej, roślin okrywowych i fitoremediacji, wskazuje Instytut Ochrony Roślin -PIB w Metodyce integrowanej ochrony łubinów dla doradców. Od wczesnych lat 90. XX wieku jest coraz częściej wykorzystywany jako składnik wielu przetworzonych produktów spożywczych w Europie i USA.

Za zwiększaniem powierzchni pól (ale i ogródków przydomowych lub działkowych) obsiewanych łubinem lub mieszankami z jego udziałem przemawia zdolność do polepszania jakości gleb, na których jest uprawiany.

IOR wyjaśnia: Gatunek ten wykazuje dodatni bilans substancji organicznej w glebie i poprawia jej strukturę. Dzięki możliwości wykorzystywania azotu atmosferycznego, przy pomocy bakterii symbiotycznych, żyjących w brodawkach ich korzeni wzbogaca glebę w azot.

Specjaliści sugerują, że wiosenną uprawę powinno się rozpocząć jak najwcześniej i maksymalnie ograniczyć straty wody oraz stworzyć warunki do umieszczenia nasion na odpowiedniej głębokości. Pod łubiny nie należy spulchniać gleby zbyt głęboko (około 5 cm) ze względu płytki siew (2-3 cm głębokości).

Łubin należy wysiewać wczesną wiosną, gdy tylko pozwolą na to warunki pogodowe, czyli np. w drugiej połowie marca. Wczesny wysiew nasion umożliwia właściwy przebieg procesu jarowizacji (niskie temperatury), a znaczny zapas wody w glebie w tym okresie sprzyja równomiernym wschodom roślin.

Gęstość siewu łubinu zalecana przez IOR:

• łubin biały należy wysiewać w zagęszczeniu 60-80 szt./m2,
• łubin wąskolistny i żółty odmiany tradycyjne 90-100 szt./m2,
• odmiany samokończące 100-120 szt./m2.

Dlaczego odmiany samokończące warto posiać gęściej? Odpowiedź jest bardzo prosta. Wytwarzają mniejszą liczbę pędów bocznych, co przekłada się na mniejszy plon. Na glebach lepszych należy stosować mniejszą, a na słabszych większą gęstość wysiewu. Do siewu używa się nasion zaprawionych środkami grzybobójczymi.

Łubin nie potrzebuje wyraźnego wiosennego ciepła, by rozpocząć kiełkowanie. Jego umiarkowane wymagania cieplne przekładają się na kiełkowanie już w temperaturze 1-2°C, naturalnie przy dostatecznej wilgotności i dostępie powietrza. Eksperci podają, że młode rośliny mogą przetrwać spadki temperatury do -6°C, a optymalna temperatura dla ich wzrostu i rozwoju wynosi 13-18°C.

Najwięcej wody łubiny potrzebują w okresie kiełkowania nasion oraz w fazie tworzenia pąków kwiatowych i okresie kwitnienia.
Brak wody w tych okresach powoduje nierównomierne wschody, słaby wzrost i gorsze zawiązywanie strąków. Przypada to na okres od połowy maja do połowy lipca.

Wymagania glebowe:

• łubin biały – gleby klas od IIIa do IVa, kompleks żytni bardzo dobry, żytni dobry, odczyn lekko kwaśny (pH 5,6–6,0);
• łubin wąskolistny – gleby klasy IIIa–IVb, zaliczane do kompleksów żytniego bardzo dobrego, żytniego dobrego o pH zbliżonym do obojętnego i zasobnych w magnez;
• łubin żółty – gleby klasy IVb–VI (kompleks żytni dobry, żytni słaby i żytni najsłabszy). Gatunek ten źle rozwija się na glebach o odczynie obojętnym, zasadowym lub świeżo wapnowanych, a optymalne pH wynosi 5–6.

Źródło: Instytut Ochrony Roślin -PIB, Metodyka integrowanej ochrony łubinów dla doradców, Ośrodki Doradztwa Rolniczego.