Kłodawka była „najdłuższą rzeką świata”. Zobacz gorzowską rzekę na starych zdjęciach Kurta Mazura

Kłodawka w minionym stuleciu bywała nazywana „najdłuższą rzeką świata”. Dlaczego? Opływała jednocześnie Casablankę i Wenecję! Gwoli wyjaśnienia młodszym czytelnikom: Casablanka była to nazwa restauracji, późniejszej Karczmy Słupskiej, mieszczącej się nieopodal Placu Grunwaldzkiego. Wenecja zaś to dawna słynna kawiarnia przy Parku Wiosny Ludów – tak pisała o Kłodawce Alicja Laszuk w naszym redakcyjnym cyklu „Lubuskie. Tu się żyje!”.

Alicja Laszuk to geograf z wykształcenia i codziennej zawodowej praktyki. Kieruje stowarzyszeniem „Geo Gorzów”, prowadzi stronę i fanpejdż pod tą samą nazwą oraz profil poświęcony Kłodawce. - Nad Kłodawką ładuję akumulatory. To tej górskiej rzeczce w sercu Gorzowa poświęcam sporo czasu prywatnego i działalności społecznej – podkreśla Alicja Laszuk.

Kłodawka w Gorzowie: o raz pierwszy na piśmie została wspomniana już prawie 800 lat temu!

W naszym ubiegłorocznym cyklu pisała, że wielu mieszkańców Gorzowa, nawet tych zainteresowanych jego historią i geografią nie wie, że już w akcie lokacyjnym Gorzowa z 1257 r. wspomniana jest jedna gorzowska rzeka.

„Sołtys otrzymywać ma trzecią część od wszystkich młynów na rzece Kłodawie („aqua Cladowe”) w obrębie miasta (czyli Landsbergu Nowym) i ich pól”

- Skoro miasto nazywało się Landsberg an der Warthe, czyli „nad Wartą”, wydaje się pewnym, że 762 lata temu margrabia Brandenburgii pisał o tej głównej gorzowskiej rzece. Tymczasem… Przytoczmy interesujący nas fragment: „Sołtys otrzymywać ma trzecią część od wszystkich młynów na rzece Kłodawie („aqua Cladowe”) w obrębie miasta (czyli Landsbergu Nowym) i ich pól”. Okazuje się więc, że nasza rzeczna bohaterka po raz pierwszy na piśmie została wspomniana już prawie 800 lat temu!

Więcej o Kłodawce w artykule Alicji Laszuk w redakcyjnym cyklu „Gazety Lubuskiej”:

Istotnym ustaleniem jest fakt, że zarówno w łacińskim oryginale aktu lokacji, jak i przez prawie 700 lat panowania niemieckiego nad tutejszymi ziemiami obowiązywała polska, słowiańska nazwa rzeki Kłodawa (łac. aqua Cladowe, niem. Kladow Fließ). Przetrwała pomimo całkowitej germanizacji tych terenów. Mało kto pamięta, że nazwa „Kłodawka” jest nazwą stosunkowo młodą. Jeszcze w latach 60. w literaturze rzeka ta nazwana była tradycyjnie „Kłodawą”.

Gorzów leżał w… widłach Kłodawki!

Mało kto wie, że w średniowieczu Gorzów leżał w… widłach Kłodawy! Przebieg głównej odnogi zmienił się istotnie w dolnym biegu u ujścia Kłodawy do Warty. Obecny bieg Kłodawki znamy: w Parku Róż, gdzie Kłodawa stworzyła przed wiekami niewielkie rozlewisko, zachowane do dziś w postaci uregulowanego Stawu Kłodawskie - go z małą wysepką ptactwa pośrodku. Dalej wypływa z Parku Róż obok Stawu Kłodawskiego i równolegle do ul. Garbary wpływa do Warty. Starsi gorzowianie pamiętają, iż do końca lat 60. XX wieku na wysokości Parku 111 funkcjonowała druga otwarta nitka Kłodawki wpływająca do Warty, zwana Młynówką. Woda tej odnogi napędzała koła Wielkiego Młyna, płynęła za Placem Młyńskim i wpadała do Warty obok budynku dzisiejszego Wildomu.

Kłodawka to ostatni prawobrzeżny dopływ Warty. Jej długość całkowita to 27,3 km, z czego ok. 6 ostatnich km przypada na Gorzów

Jak przypomina Alicja Laszuk, Kłodawka bierze swój początek w Jeziorze Karskim Wielkim na Pojezierzu Myśliborskim w woj. zachodniopomorskim. Wije się malowniczo w otulinie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Po drodze przepływa przez Karsko, Mironice, Kłodawę i oczywiście Gorzów, w którym kończy bieg wpadając do Warty. Jej dopływami są m.in. Marwica (prawy) i Srebrna (lewy). Kłodawka to ostatni prawobrzeżny dopływ Warty. Jej długość całkowita to 27,3 km, z czego ok. 6 ostatnich km przypada na Gorzów.

Urok Kłodawki docenił m.in. Kurt Mazur, fotograf powojennego Gorzowa. Przyjechał tu w 1945 r. z ojcem Eugeniuszem ze Lwowa. Wkrótce zaczął robić miastu zdjęcia. Wykonał ich setki. Pokazują miasto, jego mieszkańców, codzienność, wyjątkowe momenty, lokalną przyrodę. Wiele zdjęć poświęcił właśnie Kłodawce.

Zobacz też: Po ulewie w Gorzowie spokojna Kłodawka stała się rwącą rzeczką