Fortyfikacje powstawały w latach 1934-1939. Front Umocnionego Łuku Odry i Warty – popularnie nazywany dziś Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym – miał zabezpieczać Niemcy przed atakiem wojsk polskich idących z pomocą Francuzom. Losy wojny potoczyły się jednak inaczej niż zakładał okupant na kilka lat przed jej wybuchem, wobec czego w 1939 roku umocnione pogranicze nie musiało się bronić. W okresie wojennym MRU wykorzystywany był jako podziemne fabryki, w których firma Daimler–Benz produkowała części do silników samolotowych. A w 1945 r. wojska sowieckie zajęły całą linię fortyfikacyjną w trzy dni. Nieliczne i nieprzygotowane do obrony siły niemieckie uciekały stąd w popłochu.
Do wybuchu wojny na blisko stukilometrowej linii umocnień Niemcy zdążyli wybudować 106 bunkrów. Sieć podziemnych tuneli o łącznej długości 30 kilometrów połączyła 21 ufortyfikowanych obiektów, co stanowiło zaledwie 30 proc. planu. Podziemne tunele i grupy warowne znajdujące się w okolicach Międzyrzecza stanowią dziś największą militarną atrakcję turystyczną ziemi lubuskiej.
W podziemiach MRU mieści się największy w Europie rezerwat nietoperzy, a nawet dwa rezerwaty - „Nietoperek” (1980 r.) i „Nietoperek II” (1998 r.). Co roku zimuje tu około 30 000 nocków, gacków, mopków oraz przedstawicieli kilku innych gatunków. Nie można im w tym czasie przeszkadzać. Do naszej dyspozycji pozostaje PANZERWERK 717. Ponadto w Pniewie zobaczymy skansen sprzętu wojskowego, wystawę prezentującą historię i przyrodę MRU, możemy też przejechać się podziemną drezyną.
Na dalszy ciąg historii Frontu Umocnionego Łuku Odry i Warty zaprasza w okolice Boryszyna lubrzański Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteki (tel. 68 381 30 87, 601 700 274). Podziemną Trasę Turystyczną „Pętla Boryszyńska” ze słynnymi schronami A-Werk (żelbetowe stropy o grubości 3,5 m) zwiedzać można od połowy kwietnia do połowy października. Do fortyfikacji wchodzimy z przewodnikiem. Krótsza trasa (1,5 godz.) prowadzi przez podziemia baterii, dłuższa (2,5 godz.) obejmuje dodatkowo komorę stacji „Konrad” oraz PANZERWERK 715. Do umocnień baterii pancernej dojedziemy drogą odchodzącą na południe z łuku szosy Boryszyn – Wysoka (około 100 m na wschód od Boryszyna). Do parkingu przy Pętli Boryszyńskiej jest stąd ok. 1 km. Z parkingiem sąsiaduje A-Werk „Nord”, w którym znajdziemy wejście do podziemi.
Warto wiedzieć
Baza turystyczna MRU znajduje się w miejscowości Pniewo k. Kaławy, 12 km na południe od Międzyrzecza. Dojedziemy tutaj drogą krajową nr 3.
Do podziemi wejść można tylko z przewodnikiem. Zbiórka wycieczek na placu obok czołgu T-34.
Temperatura w podziemiach wynosi 10 st. C. Cieplejsza odzież i wygodne buty (na trasie nie brakuje schodów) są więc na wagę złota.
Pamiętajmy o zabraniu latarki (jedna na trzy osoby). Tylko część podziemnej trasy turystycznej ma własne oświetlenie. W tunelach jest ciemno.
Od 15 października do 15 kwietnia podziemia należą do nietoperzy. Do tuneli nie wejdziemy. Zwiedzać można PANZERWERK 717 (ok. 1 godz.).
MRU - Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy, Pniewo 1, 66-300 Międzyrzecz, tel. 95 741 99 99, 509 868 965, e-mail: [email protected].
Zwiedzanie:
od 15 października do 15 kwietnia (wyłącznie PANZERWERK 717) - codziennie oprócz poniedziałków w godz. 10.00-15.00 (ostatnie wejście o godz. 14.00), w weekendy stałe godziny zwiedzania - 11.00, 12.30 i 14.00;
od 15 kwietnia do 15 października (z wyjątkiem wakacji) - codziennie od 10.00 do 17.00 (ostatnie wejście o godz. 16.00), w weekendy stałe godziny zwiedzania - 11.00 (trasa 2,5 godz.) oraz 12.30 i 14.00 (trasa 1,5 godz.); w innych godzinach - po zebraniu 25-osobowej grupy;
od 1 lipca do 31 sierpnia - w dni powszednie trasa długa (do 2,5 godz.) - godz. 11.00, 13.00 i 15.00, trasa krótka (ok. 1,5 godz.) - godz. 12.00, 14.00 i 16.00, w weekendy trasa długa (do 2,5 godz.) - godz. 11.00, 12.00, 13.00, 14.00 i 15.00, trasa krótka (ok. 1,5 godz.) - godz. 10.30, 11.30, 12.30, 13.30, 14.30, 15.30 i 16.00.
Bilety: trasa krótka - 14 PLN (ulgowy - 12 PLN), trasa długa - 18 PLN (15 PLN), PANZERWERK 717 - 12 PLN (10 PLN).
Zobacz:**zamek w Międzyrzeczu, Dom Joannitów w Sulęcinie**
Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?