Park Kopernika ma zachwycać. Będzie tutaj nowy plac zabaw i wybieg dla psów [GALERIA]

Jak wynika z dokumentacji przetargowej, magistrat szuka firmy, która zajmie się m.in.:
nasadzeniem nowych roślin oraz siewem traw wraz z ich zakupem,
remontem istniejącego ciągu pieszego z betonu asfaltowego,
budową ciągów pieszych o nawierzchni naturalnej,
zakupem oraz montażem elementów małej architektury: ławek (80 szt.) oraz koszy (80 szt.) – w tym demontażem istniejących ławek (ok. 40 szt.) oraz śmietników (ok. 25 szt.),
zakupem oraz montażem elementów wyposażenia dla zwierząt,
zakupem oraz montażem tablic informacyjno-pamiątkowych,
zakupem oraz montażem urządzeń placu zabaw.
Swoje oferty firmy mogą składać do pierwszych dni marca.

"Obecny Park Kopernika powstał poprzez przekształcenie dawnego Cmentarza Ewangelickiego (niem. Evangelischer Hauptkirchhof) założonego w 1831 roku pomiędzy ówczesnymi ulicami Wormsfelder Str. oraz Friedeberger Chaussee. W okolicy Friedeberger Chaussee oraz Düppel Str. (obecnie ulic Walczaka oraz Pomorskiej) znajdowała się część cmentarza przeznaczona dla zasłużonych mieszkańców miasta z XIX wieku, takich jak m.in. fabrykant Max Bahr, poeta i krytyk dr Leopold Bornitz, pisarz i astronom Joseph Nürnberger, przemysłowiec Hermann Paucksch czy kompozytor Carl Teike.

Początkowo nekropolia zajmowała powierzchnię około 3,8 ha. W miarę upływu czasu była kilkukrotnie powiększana. Pierwsza rozbudowa miała miejsce w 1833 roku, ostatnia w roku 1935. Granice cmentarza pokrywały się ówcześnie z granicami dzisiejszego parku.
Nekropolia posiadała dwie kaplice cmentarne: pierwszą (niem. Neue Leichenhalle) w południowej części od strony ulicy Walczaka (niem. Freideberger Chasse), gdzie od roku 1963 mieści się Ewangelicko-Augsburski Kościół Świętej Trójcy oraz drugą wybudowaną według projektu dr inż. Curta Steinberga w 1925 roku, służącą dawniej również za kostnicę.

W trakcie I Wojny Światowej na cmentarzu wydzielono kwaterę dla poległych żołnierzy niemieckich i rosyjskich, w 1940 roku wydzielono kwaterę dla żołnierzy poległych w czasie II Wojny Światowej, zaś w roku 1945 w masowych mogiłach pochowano ofiary sowieckich represji na niemieckich obywatelach. Na cmentarzu grzebano również mieszkańców miasta pochodzenia tatarskiego oraz adwentystów.

Pochówki odbywały się od 1831 do 1950 r., a nekropolia została oficjalnie zamknięta w roku 1961. W latach 1972 – 1974 prowadzono prace dążące do urządzenia założenia parkowego. W tym czasie w najstarszej części parku, w miejscu zniszczonej podczas II wojny światowej drugiej kaplicy cmentarnej, wybudowano fontannę otoczoną trejażem, zaprojektowaną przez gorzowskiego architekta Mieczysława Rzeszewskiego.
W 2006 roku podczas budowy przecinającej park Alei Ruchu Młodzieży Niezależnej przeprowadzono ekshumację ponad tysiąca grobów, z których szczątki złożone zostały na terenie cmentarza komunalnego przy ulicy Żwirowej. W roku 2010 otwarto lapidarium, w którym ulokowano odnalezione tablice nagrobne. Znalazły tam swoje miejsce również tablice z cmentarza św. Ducha, który mieścił się przy obecnej ulicy Sikorskiego. W reprezentacyjnej części ustawiono pamiątkowy głaz oraz tablicę informacyjną.

Obecnie na terenie parku zachowany został czytelny układ dawnych kwater cmentarnych, dodano tylko kilka alej. Można również odnaleźć pozostałości dawnego zagospodarowania cmentarnego w postaci mis betonowych (służących dawniej za ujęcia wody – obecnie jako kwietniki) zlokalizowanych m.in. na skrzyżowaniach alei głównych) w najstarszej części parku oraz pozostałości nagrobków w części północnej.

Obecnie park zajmuje powierzchnię ok. 16,643 ha. Park tworzą dwie części: północna i południowa, powstałe poprzez wybudowaną obwodnicę (aleja Ruchu Młodzieży Niezależnej). Części połączone są komunikacyjnie mostkiem spacerowym przebiegającym nad arterią. Południowa część parku posiada najbardziej regularny układ. Jest to najstarsza część dawnego cmentarza. W tej części zlokalizowana jest fontanna oraz plac zabaw. Z kompozycyjnego punktu widzenia plac z fontanną jest strategicznym punktem parku, ponieważ stanowi ważny węzeł komunikacyjny, strefę spotkań towarzyskich, wypoczynku oraz jest urozmaiceniem położonego nieopodal placu zabaw.

Układ ścieżek jest pozostałością po nieistniejącym cmentarzu (dawne kwatery). Osie kompozycyjne tworzą cztery główne ciągi komunikacyjne. Dwa ciągi komunikacyjne przebiegają w kierunku północ–południe. Ścieżka od strony zachodniej to dawna aleja lipowa, kończąca bieg przy placu z fontanną, stanowi ona zarówno oś kompozycyjną jak i widokową. Ścieżka od strony wschodniej (tzw. Trasa Średnicowa) zasadniczo scala dwie części parku. Przebiega ona nad wybudowaną obwodnicą w formie kładki dla pieszych. W części południowej ścieżka rozwidla się na dwa szlaki, w końcowym odcinku okalając lapidarium. Pozostałe dwa ciągi komunikacyjne przebiegające w kierunku zachód–wschód (pozostające w układzie prostopadłym) stanowią osie widokowe. Ścieżka północna, zbudowana z nawierzchni asfaltowej, stanowi ważny element komunikacyjny, łączący obszar Ronda Ofiar Katynia z ulicą Piłsudskiego. Ścieżka południowa przebiega przez plac z fontanną, obok placu zabaw.
W północnej części parku mieści się stopniowo rozbudowywany skate-park, w otoczeniu którego znajdowały się w przeszłości korty tenisowe. Pozostałością po ówczesnej funkcji rekreacyjnej tego fragmentu terenu są liniowe nasadzenia klona pospolitego Acer platanoides L., tworzące swoistego rodzaju geometrycznie zamkniętą przestrzeń.

Roślinność parku stanowi głównie drzewostan liściasty o różnej strukturze wiekowej i gatunkowej – najstarszy drzewostan znajduje się w południowej części parku (część pierwotna nekropolii). W składzie gatunkowym dominuje przede wszystkim klon pospolity Acer platanoides L., jesion wyniosły Fraxinus excelsior L., dąb czerwony Quercus rubra L., brzoza brodawkowata Betula pendula Roth, jarząb szwedzki Sorbus intermedia Pers., lipy drobno– i szerokolistna Tilia cordata Mill., Tilia platyphyllos Scop. oraz kasztanowiec biały Aesculus hippocastanum L. Drzewa iglaste stanowią zdecydowaną mniejszość roślinności parkowej. Występują takie gatunki jak daglezje zielone Pseudotsuga menziezii Franco, choina kanadyjska Tsuga canadensis Carrière oraz świerk pospolity Picea abies H. Karst. Pod okapem drzew rosną również cis pospolity Taxus baccata L. oraz żywotnik zachodni Thuja occidentalis L.

Istniejący, liczny drzewostan tworzy dosyć szczelny okap, zacieniając znaczną część parku, co w głównej mierze wpłynęło na silny rozwój podagrycznika pospolitego Aegopodium podagraria L. w warstwie runa niemalże na całej powierzchni parku. W parku występują również liczne okazy bluszczu pospolitego Hedera helix L.
Urozmaiceniem gatunkowym parku są nieliczne okazy klona jawora Acer pseudoplatanus L. w odmianie ‘Worley’ oraz surmii bignoniowej Catapa bignonioides Walter w odmianie ‘Aurea’.
Po dawnym cmentarzu zachowały się układy nasadzeń charakterystyczne dla tego typu założeń. Wyróżnić można aleje lip drobnolistnych, kasztanowców zwyczajnych, szpalery klonów zwyczajnych oraz grabów pospolitych.
Do najważniejszych założeń projektowych należą:
❖ stworzenie koncepcji nasadzeń o wysokich walorach przyrodniczych, obejmujących nasadzenia o charakterze zbliżonym do naturalnego, opartych głównie na gatunkach rodzimych, z niewielką domieszką gatunków odmianowych oraz nieznacznym udziałem gatunków obcych we florze Polski;
❖ zróżnicowanie gatunkowe roślinności występującej na terenie objętym opracowaniem;
❖ podniesienie ogólnej estetyki parku poprzez wprowadzenie tzw. „wielopiętrowości” – zaproponowanie gatunków niższych pięter tj. bylin, krzewów, pnączy oraz niewielkich drzew;
❖ podkreślenie ciągów komunikacyjnych poprzez zastosowanie nasadzeń wzdłuż ścieżek, często przerywanych i tworzących tzw. „okna widokowe”;
❖ prześwietlenie parku poprzez stworzenie polan rekreacyjno–wypoczynkowych przeznaczonych do swobodnego wypoczynku, składających się głównie z trawników rekreacyjnych oraz otulin z krzewów i bylin;
❖ rewitalizacja dawnych szpalerów grabowych o znaczeniu historycznym w południowo– zachodniej części parku, zlokalizowanych pomiędzy istniejącą fontanną, kościołem ewangelickim (ul. Walczaka) oraz ul. Piłsudskiego w celu podkreślenia dawnego statusu miejsca;
❖ estetyzacja terenu przy obiektach zabawowo–edukacyjnych dla najmłodszych użytkowników parku, zlokalizowanych w pobliżu istniejącej fontanny oraz miasteczka drogowego, poprzez nowe nasadzenia roślin;
❖ poprawa bioróżnorodności parku poprzez stworzenie dogodnych warunków dla rodzimej fauny;
❖ przysłonięcie nieatrakcyjnych elementów zagospodarowania terenu takich jak rozdzielnice elektryczne, toaleta publiczna czy elementy sieci wodociągowej;

❖ uwzględnienie potrzeb użytkowników parku w różnych przedziałach wiekowych.

Koncepcja nasadzeń opiera się przede wszystkim na istniejącym układzie komunikacyjnym – alejach i osiach widokowych. Myślą przewodnią koncepcji było podkreślenie istniejących ciągów pieszo–jezdnych w parku, głównie w jego centralnej części. W części południowej zaplanowana została rewitalizacja istniejących nasadzeń, w szczególności zaniedbanych szpalerów grabowych w najstarszej części dawnej nekropolii.
Motywem przewodnim całej kompozycji są nieregularne i swobodne nasadzenia bylin oraz niewysokich krzewów, spontanicznie uzupełnionych gatunkami wyższymi dorastającymi do niewysokich form drzewiastych. Powyższe założenie oraz wyselekcjonowany dobór gatunkowy umożliwia zachowanie naturalnego, leśnego charakteru miejsca. Koncepcja zakłada wykorzystanie przede wszystkim rodzimych gatunków roślin o charakterze naturalistycznym.

Nasadzenia zlokalizowane zostały głównie wzdłuż istniejących ciągów komunikacyjnych w postaci wijących się i przecinających ścieżki wstęg o charakterze naturalistycznym. Rośliny zostały skomponowane w grupy składające się odpowiednio z samych bylin, samych krzewów, lub grupy mieszane byliny–krzewy z uwzględnieniem wysokości poszczególnych roślin, tj. gatunki niższe bliżej ciągów, gatunki wyższe dalej lub kompozycje naprzemiennie – byliny przechodzące w krzewy lub odpowiednio krzewy w nasadzenia bylinowe.
Oprócz nasadzeń krzewiastych i bylinowych, projekt przewiduje wykorzystanie pnączy – przede wszystkim w miejscach ważnych z punktu widzenia użytkowników terenu.. Planuje się poprowadzenie roślin na istniejących pergolach wokół fontanny dla urozmaicenia przestrzeni i zwiększenia jej atrakcyjności. W projekcie uwzględniono również zakrycie kładki łączącej część północną i południową parku poprzez wprowadzenie nasadzeń pnączy wzdłuż okółków kładki. Ponadto proponuje się zastosowanie pnączy przy ogrodzeniach wzdłuż arterii.
Uzupełnienie roślinności nowymi nasadzeniami podkreślają projektowane powierzchnie trawnikowe. Ich lokalizacja przy punktach strategicznych parku oraz wzdłuż ciągów komunikacyjnych umożliwia użytkownikom na rekreację oraz wypoczynek w cieniu drzew. Miejsca, w których nie przewiduje się założenia trawników i wprowadzenia roślin ozdobnych, planuje się zachowanie istniejącej roślinności, wśród której znacznym udziałem odznacza się podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria L.

Park posiada różnorodną faunę, dlatego zaprojektowano budki lęgowe dla ptaków, domki dla wiewiórek oraz hotele dla owadów. Jest to wyraz zarówno zwiększania bioróżnorodności terenu jak i aspektu edukacyjnego dla najmłodszych użytkowników.

Zieleń występująca na obszarze parku jest w znacznym stopniu zaniedbana i częściowo zdziczała wskutek zaprzestania wykonywania regularnych zabiegów pielęgnacyjnych czy formujących.
Z uwagi na leśny charakter parku projektowane rośliny stanowić będą dopełnienie istniejących nasadzeń. Dobór gatunków został dostosowany do charakteru miejsca, z uwzględnieniem warunków siedliskowych, dekoracyjności, tolerancji ekologicznej oraz przede wszystkim problematyki nasłonecznienia terenu. Przy doborze roślin kładziono szczególny nacisk na dobór gatunków rodzimych, odpowiednich do klimatu, siedliska oraz przeznaczenia.
Na obszarze konieczne będzie wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych w obrębie istniejącego drzewostanu, w pierwszej kolejności drzew zlokalizowanych wzdłuż ciągów komunikacyjnych.
Konieczne będzie również odtworzenie obecnych trawników oraz założenie nowych połaci trawnikowych mających docelowo służyć za polany rekreacyjno–wypoczynkowe.
Zestawienie gatunkowe projektowanych roślin kształtuje się następująco:
❖ gatunki rodzime we florze Polski i ich odmiany – 47 gatunków (22 gatunki krzewów i krzewinek, 2 gatunki pnączy, 23 gatunki bylin); ❖ gatunki pozostałe – 23 gatunki (13 gatunki krzewów i krzewinek, 1 gatunek pnącza, 9 gatunków bylin)".

Więcej na www.gorzow.pl