Najstarszy dokument ma 700 lat. Akta mają 3 kilometry. Archiwum Państwowe świętuje 70-lecie

- Mamy 300 tys. sztuk dokumentów, czyli tzw. jednostek inwentarzowych. Ułożone na regałach zajmują one łącznie aż 3 kilometry - mówi nam dr hab. Dariusz Rymar, dyrektor Archiwum Państwowego, które w czwartek 23 września przed południem świętuje 70-lecie swojego istnienia. Jubileusz przypadał w zeszłym roku, ale z powodu pandemii uroczystości zostały przeniesione na teraz.

- Archiwum działa od 1 sierpnia 1950 r. Najpierw mieściło się przy ul. 30 Stycznia, później przy ul. Mieszka I, następnie przy ul. Obotryckiej, skąd po utworzeniu województwa gorzowskiego w ciągu kilku dniu musiało się przenieść do szkoły podstawowej w Lubczynie, w której było do 1986 r. Przez kolejne pięć lat było przy ul. Husarskiej, a od 1991 r. mieściliśmy się przy ul. Grottgera. Stamtąd do dzisiejszej siedziby przy ul. Mościckiego przenosiliśmy się w latach 2013-2014 - wymienia jednym tchem D. Rymar.

Co znajduje się w archiwum? Trafiają tu dokumenty, które powstają w ponad stu urzędach w regionie m.in. w urzędzie miejskim, urzędzie wojewódzkim, urzędzie stanu cywilnego, sanepidzie czy szpitalu wojewódzkim.

- Nie jest jednak tak, że bierzemy wszystko, co powstaje w urzędach. Sięgamy więc np. po sprawozdania roczne, a nie wszystkie dokumenty, na podstawie których one powstały - mówi dyrektor Rymar.

Z usług archiwum najczęściej korzystają trzy grupy. - To osoby, które potrzebują dokumentów do celów naukowych, bo piszą prace magisterskie czy licencjackie. Kolejną grupą są ci, którzy szukają swoich korzeni. Są też osoby, które szukają zaświadczeń do celów emerytalno-rentowych, a ich zakłady pracy przestały już istnieć - wylicza dyrektor archiwum.
Najstarszym w jego zasobach jest dokument z 1316 r. dający miastu prawo do pobierania jednego denara od każdego konia przekraczającego groblę. W archiwum są też akty urodzeń Emanuela Laskera, drugiego mistrza świata w szachach, który urodził się w 1888 r. Barlinku czy też Victora Klemperera - urodzonego siedem lat wcześniej w Gorzowie filologa i językoznawcy.

W trakcie czwartkowych obchodów archiwum zaprezentuje nową książkę: „W głównym nurcie dziejów. Katedra Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim od końca XIII wieku do roku 2017”.

- To książka, która chodziła mi po głowie od czasu pożaru sprzed ponad czterech lat. Dla nas gorzowian katedra to naturalny element, który wydaje się, że zawsze był, jest i będzie. Pożar uzmysłowił nam jednak, że w każdej chwili katedra może spłonąć, runąć. Katedra to najstarszy kościół w okolicy, a w czasach polskich nie doczekał się żadnego opracowania książkowego. A przecież tematyka, którą można poruszyć przy tej okazji, jest bardzo szeroka - od architektury, przez numizmatykę, po historię sztuki. Ta pozycja ma 775 stron, a i tak pewnie nie oddaje wszystkiego, co można napisać o katedrze - mówi dyrektor Dariusz Rymar.
Książka, która powstała pod jego redakcją i zawiera teksty 25 autorów, będzie do kupienia w archiwum od początku października.

Czytaj również:
Poznajcie Niepodległą z archiwum gorzowian

WIDEO: Tak wygląda nowe Archiwum Państwowe w Gorzowie!