Tak wyglądają krypty w katedrze. Pogrzeby w kościele były już wieki temu!

- Nawet nie wiedziałam, że w katedrze chowano księży - mówiła w dniu pogrzebu pani Aleksandra, nasza Czytelniczka. Pochówkom duchownym dziwiła się po zobaczeniu naszej relacji z wtorkowego pogrzebu biskupów: Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza. Obaj duchowni zostali pochowani w krypcie katedry. W trakcie kończącego się remontu świątyni powstała ona pod posadzką prezbiterium.

Krypta znajduje się pomiędzy ołtarzem, przy którym będą odprawiane msze (katedra nie jest jeszcze dostępna dla wiernych) a tronem biskupim, który stoi przed kamiennym tryptykiem. Ma parę metrów głębokości, szerokości i długości. W środku - w trzech pionowych i poziomych rzędach - jest miejsce na dziewięć pochówków. W prawym dolnym rogu we wtorek została złożona trumna z ciałem bpa Dyczkowskiego. W środkowej części znalazła się trumna z ciałem bpa Stankiewicza.

Komory, do których trafiły trumny, zostały domknięte kamiennymi tablicami. Wyryto w nich, że zmarły 4 stycznia bp Stankiewicz w latach 2004-2012 był dziekanem Roty Rzymskiej, a w latach 2006-2021 biskupem tytularnym Nova Petra. Na płycie bpa Dyczkowskiego, który zmarł 10 stycznia wyryto: biskup zielonogórsko gorzowski 1993-2007.

Pochówek biskupów w katedrze nie powinien nikogo dziwić. Taki mają oni przywilej. W katedrze w Gorzowie po II wojnie światowej pochowano wcześniej już dwóch biskupów. 11 stycznia 1958 r. odbył się pogrzeb bpa Teodora Benscha. Spoczął w przedsionku świątyni, po prawej stronie od głównego wejścia. „Miejsce to wskazał prymas kard. Stefan Wyszyński” - wspominała „Niedziela”.
27 stycznia 1986 r. odbył się z kolei pogrzeb bpa Wilhelma Pluty. Przyszło na niego około 60 tys.(!) wiernych. Morze ludzi rozciągało się aż po przystanek po drugiej stronie ul. Chrobrego i skwer przed ówczesnym empikiem. Kazanie w trakcie mszy żałobnej wygłosił prymas kard. Józef Glemp.

Wtorkowy pogrzeb do tamtych dwóch ciężko nawet porównywać. W związku z pandemią w wierni nie mogli wziąć udziału w tegorocznych uroczystościach. W momencie przyjazdu samochodów z trumnami w okolicy katedry było kilkadziesiąt osób. Zainteresowanie pogrzebem było jednak spore. Nasze materiały wideo i fotograficzne śledziło w internecie wiele tysięcy osób.

Krypty w katedrze też nie powinny być zaskoczeniem. O pomyśle na ich zbudowanie mówiło się dziesięć lat temu, gdy proboszczem parafii katedralnej był ks. Zbigniew Samociak. Już wtedy, w 2011 r., były plany wielkiego remontu świątyni. Ówczesna koncepcja zakładała, że krypty powstaną pod chórem. Były już nawet przygotowane projekty. Ostatecznie jednak nic z tego wtedy nie wyszło.

Pochówki polskich biskupów nie są pierwszymi pochówkami, jakie były w dzisiejszej katedrze. W najstarszym gorzowskim kościele chowano zmarłych już dużo wcześniej. Jak możemy przeczytać w Multimedialnej Encyklopedii Gorzowa Wielkopolskiego, którą tworzy Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, „przez kilkaset lat utrzymywał się zwyczaj chowania zasłużonych dla miasta obywateli (rajców, duchownych i burmistrzów) pod posadzką kościelną”. Ostatni taki pochówek odbył się prawdopodobnie w 1670 r. (kościół był wówczas świątynią luterańską). Pochowano wtedy burmistrza Georga Grassmanna. Na pochówki sprzed wieków natrafiono w trakcie kończącego się remontu.

Przy okazji aktualnego remontu świątyni pojawił się jeszcze jeden pomysł dotyczący miejsca pochówku. Na etapie watykańskim jest proces beatyfikacyjny bpa Pluty. Jeśli zostanie on błogosławionym, trumna z jego doczesnymi szczątkami miałaby zostać wówczas przeniesiona do ołtarza bocznego, który jest od strony zakrystii. Kiedy? O dacie, co zrozumiałe, trudno dziś mówić.

Coraz bliżej jest za to pierwszej po pożarze mszy w katedrze. W okolicy Bożego Narodzenie spekulowaliśmy, że może to być albo w pierwszych tygodniach roku, albo dopiero za kilka miesięcy, gdy będzie ustępować pandemia i dobiegać końca będą prace w katedralnej wieży. Dziś już wiemy, że bliższe planom kurii jest to pierwsze rozwiązanie. Katedra może zostać udostępniona wiernym w każdej chwili, niemal z dnia na dzień. Konkretnej daty wciąż jednak nie ma...

Czytaj również:
Kapłani, którzy zmarli w 2020 roku

WIDEO: Pogrzeb bpa Adama Dyczkowskiego i bpa Antoniego Stankiewicza w katedrze w Gorzowie